ស្វែងយល់អំពីអាការឈឺបំពង់ក និងការព្យាបាល

ការឈឺបំពង់កអាចធ្វើឱ្យមានអារម្មណ៍មិនស្រួល ឈឺចាប់ និងពេលខ្លះបណ្តាលឱ្យពិបាកក្នុងការលេប។ ការឈឺបំពង់កភាគច្រើន បណ្តាលដោយការបង្ករោគ ប៉ុន្តែមានហេតុផលផ្សេងទៀតដែលធ្វើឱ្យអ្នកអាចមានអារម្មណ៍រមាស់ក្នុងបំពង់ក។

តើត្រូវគ្រប់គ្រងការឈឺបំពង់កយ៉ាងដូចម្តេច?

ការឈឺចាប់នៅក្នុងបំពង់កអាចជាសញ្ញានៃការបង្ករោគដូចជាផ្តាសាយ ឬគ្រុនផ្តាសាយ។ ក្នុងករណីភាគច្រើន វាបាត់ទៅវិញក្នុងពេលមួយសប្តាហ៍ ប៉ុន្តែប្រសិនបើការឈឺបំពង់ករបស់អ្នកមានអមជាមួយនឹងគ្រុនក្តៅ ចូរពិចារណាពិគ្រោះយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យ។

តើអ្នកមានអារម្មណ៍ថាពិបាកក្នុងការលេបមែនទេ? តើមានអារម្មណ៍ដូចជាមានអ្វីទើសៗនៅផ្នែកខាងក្រោយនៃបំពង់ក? តើអ្នកមានសំឡេងស្អកៗ និងរមាស់បំពង់កមែនទេ?

ទាំងនេះគឺជាសញ្ញាទូទៅនៃការឈឺបំពង់ក។ នៅពេលដែលអ្នកមានការឈឺបំពង់ក អ្នកនឹងចង់ដឹងមូលហេតុដែលបង្ក។ នៅពេលអ្នកដឹងពីមូលហេតុ អ្នកអាចព្យាបាលវាយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព ហើយត្រលប់ទៅហូបអាហារ និងផឹកទឹកដោយគ្មានការឈឺចាប់យ៉ាងឆាប់រហ័ស។

តើរោគសញ្ញាញឹកញាប់បំផុតទាំងបី នៃការឈឺបំពង់កមានអ្វីខ្លះ?

សញ្ញា និងរោគសញ្ញានៃការឈឺបំពង់កប្រែប្រួលអាស្រ័យលើមូលហេតុបង្ក។ ប៉ុន្តែសញ្ញាញឹកញាប់បំផុតដែលបង្ហាញថាអ្នកឈឺបំពង់កនោះរួមមាន៖

1. ការមានអារម្មណ៍រមាស់នៅផ្នែកខាងក្រោយនៃបំពង់ក

2. ការឈឺចាប់ក្នុងបំពង់ក ឬនៅផ្នែកខាងក្រោយនៃមាត់

3. មានអារម្មណ៍ថាពិបាកក្នុងការលេប

ពេលខ្លះ ការរមាស់នៅផ្នែកខាងក្រោយនៃបំពង់កបាត់ទៅវិញ នៅពេលដែលអ្នកផឹកទឹកតិចៗ។ ពេលខ្លះទៀត វាអាចមានរយៈពេលយូរ ហើយបណ្តាលឱ្យឈឺចាប់ខ្លាំង។ ចូរប្រយ័ត្នចំពោះសញ្ញាទាំងបីនៃការឈឺបំពង់ក។

តើអ្វីជារោគសញ្ញានៃការឈឺបំពង់ក?

បំពង់កដែលមានការឈឺចាប់ជាធម្មតានឹងមានអារម្មណ៍ថាឈឺ និងក្រហាយ។ ការឈឺបំពង់កកើតមានជាញឹកញាប់ជាមួយនឹងជំងឺផ្តាសាយ ឬគ្រុនផ្តាសាយ ប៉ុន្តែវាអាចជាសញ្ញានៃការបង្ករោគធ្ងន់ធ្ងរដូចជាការបង្ករោគដោយបាក់តេរីនៅបំពង់កជាដើម។ ចូរប្រយ័ត្នចំពោះរោគសញ្ញាទាំងនេះ។

មនុស្សជាច្រើនកត់សម្គាល់ថាបំពង់កពួកគេឈឺនៅពេលដែលមានការឈឺចាប់ពេលលេប ឬពួកគេមានអារម្មណ៍ដូចមានអ្វីមួយទើសៗនៅផ្នែកខាងក្រោយនៃបំពង់ក និងកកិតទល់នឹងភ្នាសនៃបំពង់ក។

សញ្ញាញឹកញាប់នៃការឈឺបំពង់ករួមមាន៖

រមាស់ កកិត ក្តៅ ឬឈឺបំពង់ក

ឈឺក្នុងបំពង់ក ឬនៅផ្នែកខាងក្រោយនៃមាត់

មានការឈឺចាប់ពេលលេប

សំឡេងស្អកៗ

ហើមក្រពេញជុំវិញតំបន់ថ្គាម និងក

ហើមក្រពេញអាមីដាល់

ពិបាកដកដង្ហើម

ឈឺចាប់នៅពេលហូបអាហារ ឬផឹកទឹក

អាស្រ័យលើមូលហេតុបង្កឱ្យមានការរលាកបំពង់ក អ្នកក៏អាចមានរោគសញ្ញាណាមួយដូចខាងក្រោម៖

គ្រុនក្តៅ

ក្អក

ឈឺក្បាល

ខ្ទុះនៅផ្នែកខាងក្រោយនៃបំពង់ក

ស្នាមក្រហមតូចៗនៅក្រអូមមាត់ខាងលើ

តឹងច្រមុះ

ហៀរសំបោរ

ព្រឺរងារ និងឈឺខ្លួន

ចំណង់ហូបអាហារថយចុះ

ទោះបីជាការឈឺបំពង់កភាគច្រើនបាត់ទៅវិញ ដោយការព្យាបាលនៅផ្ទះក្នុងអំឡុងពេលមួយសប្តាហ៍i និងអាចគ្រប់គ្រងបានដោយឱសថបំបាត់ការឈឺចាប់ដូចជា Paracetamol (Panadol) ក៏ដោយ អ្នកគួរតែទៅជួបគ្រូពេទ្យប្រសិនបើការឈឺបំពង់កនៅតែបន្តកើតមាន។ សូមស្វែងរកជំនួយវេជ្ជសាស្រ្តប្រសិនបើអ្នកសម្គាល់ថា៖

ការឈឺបំពង់កមិនបាត់

ពិបាកដកដង្ហើម

គ្រុនក្តៅ

ហើមក្នុងក

ឈឺក្នុងត្រចៀក

ឡើងកន្ទួលក្រហមលើស្បែក

Asian beautiful woman drinking hot tea and wearing headphones while doing meditation

អ្វីទៅជាមូលហេតុនៃការឈឺបំពង់ក?

មានមូលហេតុជាច្រើននៃការឈឺបំពង់ក— ចាប់ពី ផ្តាសាយ ទៅដល់ការបង្ករោគដោយបាក់តេរី ឬវីរុស។ ដើម្បីសម្រេចចិត្តព្យាបាលការឈឺបំពង់កឱ្យបានល្អបំផុត វាជាការសំខាន់ដែលអ្នកត្រូវយល់អំពីមូលហេតុធ្វើឱ្យអ្នកឈឺចាប់។

ការឈឺបំពង់កគឺកើតមានញឹកញាប់យ៉ាងមិនគួរឱ្យជឿ ហើយអាចកើតមានលើមនុស្សម្នាក់ជាច្រើនដងក្នុងមួយឆ្នាំ។ អ្នកជំងឺប្រហែលជា 10% មកជួបគ្រូពេទ្យត្អូញត្អែអំពីការលាប់ឡើងវិញនៃអាការរមាស់ក ii។

ក្នុងករណីជាច្រើន ការបង្ករោគនៅបំពង់កគឺបណ្តាលដោយវីរុស ឬបាក់តេរី។ គេប៉ាន់ប្រមាណថាការបង្ករោគនៅបំពង់កដោយវីរុសកើតមាន 85% ចំពោះមនុស្សពេញវ័យ និង 70% ចំពោះកុមារ ខណៈពេលដែលការបង្ករោគនៅបំពង់កដោយបាក់តេរីត្រូវបានចាត់ថាទុកជាមូលហេតុនៃបង្កឱ្យឈឺបំពង់ក 30% iii។

ប៉ុន្តែ តើអ្វីជាភាពខុសគ្នារវាងការបង្ករោគដោយវីរុស និងបាក់តេរី?

ការបង្ករោគដោយវីរុសដែលអាចបណ្តាលឱ្យការឈឺចាប់ពេលអ្នកលេបអាហាររួមមាន ជំងឺផ្តាសាយ គ្រុនផ្តាសាយ Covid-19 កញ្ជ្រិល និងស្អូចជាដើម។

បាក់តេរីអាចបណ្តាលឱ្យមានការឈឺបំពង់កគឺ ការបង្ករោគដោយបាក់តេរី streptococcus ដែលជាមូលហេតុបង្កឱ្យមាន 5% ទៅ 15% នៃការឈឺបំពង់កចំពោះមនុស្សពេញវ័យ vi។

ក្រៅពីការឈឺចាប់បំពង់ក រោគសញ្ញាផ្សេងទៀតនៃការបង្ករោគដោយ streptococcus រួមមាន៖

បាត់បង់ចំណង់ញ៉ាំអាហារ

ឈឺ ឬហើមក្រពេញអាមីដាល់

ស្នាមក្រហមតូចៗនៅក្រអូមមាត់ខាងលើ

ហើមក្រពេញកូនកណ្តុរ

គ្រុនក្តៅ

ប្រសិនបើអ្នកសង្ស័យថារលាកបំពង់កដោយ streptococcus នោះវិធីល្អបំផុតដែលអ្នកត្រូវធ្វើគឺទៅជួបគ្រូពេទ្យ។ គ្រូពេទ្យអាចយកសំណាកនៅក្នុងបំពង់កដើម្បីកំណត់ថាតើមានវត្តមានបាក់តេរី ឬអត់។ នៅពេលដែល streptococcus គឺជាមូលហេតុនៃការបង្ករោគដោយបាក់តេរី អ្នកអាចនឹងត្រូវលេបឱសថអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកដើម្បីបំបាត់ការបង្ករោគv។

ការឈឺបំពង់កដែលរួមមកជាមួយនឹងការបង្ករោគនៅឆ្អឹងរូងច្រមុះ គឺជាករណីពិសេស ពីព្រោះវាអាចបង្កឡើងទាំងវីរុស ឬបាក់តេរី។ ប្រសិនបើការបង្ករោគនៅ ឆ្អឹងរូងច្រមុះដែលមិនបាត់ទៅវិញបន្ទាប់ពី ២សប្តាហ៍ក្រោយ វិធីល្អបំផុតដែលអ្នកត្រូវធ្វើគឺទៅជួបគ្រូពេទ្យ។

មូលហេតុផ្សេងទៀតនៃការឈឺបំពង់ករួមមានvi៖

អាល្លែកហ្ស៊ី៖ នៅពេលដែលប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់អ្នកភ្ញោចឱ្យមានការឆ្លើយតបអាល្លែកហ៊្សីទៅនឹងលំអងផ្កា សត្វល្អិត ឬរោមសត្វ វាអាចបណ្តាលឱ្យបំពង់ករបស់អ្នកទៅជារលាក និង ហើម។ ការឡើងស្លេស្ម៍អាចធ្វើឱ្យឈឺបំពង់កកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។

ការជក់បារី៖ ប្រសិនបើអ្នកជក់បារី អ្នកអាចឈឺបំពង់កញឹកញាប់ខ្លាំង ពីព្រោះថ្នាំជក់ធ្វើឱ្យក្រហាយភ្នាសនៅផ្នែកខាងក្រោយនៃបំពង់ក។

ភាពកខ្វក់ក្នុងខ្យល់ និងសារធាតុគីមីផ្សេងទៀត៖ មនុស្សដែលធ្វើការជាមួយសារធាតុគីមីពុល ឬដែលប្រឈមនឹងខ្យល់អាកាសមានភាពកខ្វក់ជាប្រចាំ អាចមានការឈឺបំពង់កញឹកញាប់ខ្លាំង។

ខ្យល់អាកាសស្ងួត៖ អំឡុងរដូវរងារ បំពង់ករបស់អ្នកអាចរមាស់ពីព្រោះវាធ្វើឱ្យអ្នកស្ងួតបំពង់ក។

ការដាច់រហែក ឬរបួស៖ របួសតូចៗពីការលេបចំណែកអាហារ ឬសូម្បីតែការស្រែកខ្លាំងពេកអាចបណ្តាលឱ្យបំពង់ករបស់អ្នកក្រហាយ និងឈឺចាប់។

ការច្រាល់ជាតិអាស៊ីតពីក្រពះ៖ ការពិបាករំលាយអាហារម្តងម្កាលគឺគ្មានអ្វីដែលត្រូវបារម្ភនោះទេ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកមានការចា្រលជាតិអាស៊ីតពីក្រពះជាប្រចាំ ភ្នាសនៅផ្នែកខាងក្រោយនៃបំពង់ក និងមាត់របស់អ្នកអាចក្រហាយកាន់តែខ្លាំងដោយសារជាតិអាស៊ីតពីក្រពះ។

Asian woman in the office holding her throat

តើត្រូវព្យាបាលការរលាកបំពង់កយ៉ាងដូចម្តេច x?

ការព្យាបាលការឈឺបំពង់កឱ្យបានត្រឹមត្រូវកឺអាស្រ័យលើមូលហេតុដែលបង្កឡើង។ ក្នុងករណីភាគច្រើន វិធីសាមញ្ញនៅផ្ទះដូចជាការផឹកទឹកក្តៅអ៊ុនៗតិចៗ ឬការស្អំទឹកក្តៅអ៊ុនៗអាចជួយបានយ៉ាងល្អ។ ដើម្បីកាត់បន្ថយការរលាក និងការឈឺចាប់ អ្នកអាចប្រើឱសថបំបាត់ការឈឺចាប់ដែលអាចទិញដោយមិនបាច់មានវេជ្ជបញ្ជាដូចជាឱសថ ibuprofen ឬ paracetamol។ ក្នុងករណីជាច្រើន ការឈឺបំពង់អាចត្រូវបានព្យាបាលដោយប្រើវីធីកែរោគងាយៗនៅផ្ទះ។

ខាងក្រោមនេះជាវិធីកាត់បន្ថយការឈឺចាប់៖

ខ្ពុរមាត់ជាមួយល្បាយទឹកក្តៅអ៊ុនៗលាយអំបិល (1 ស្លាបព្រាកាហ្វេ)។ ចៀសវាងប្រើទឹកក្តៅ ដោយសារវាអាចបណ្តាលឱ្យស្ថានភាពបំពង់ករបស់អ្នកកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។

ហូបទឹកឱ្យបានច្រើនដើម្បីឱ្យបំពង់កមានសំណើម។ ផឹកទឹកតែមានជាតិថ្នាំបុរាណ (Herbal tea) លាយជាមួយទឹកឃ្មុំ ឬផឹកទឹកក្តៅអ៊ុនៗជាមួយក្រូចឆ្មាគឺជាជម្រើសដ៏ល្អ។ ទឹកឃ្មុំត្រូវបានបង្ហាញថាជាវិធីព្យាបាលដ៏មានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ការឈឺបំពង់ក vi។

ហូបអាហារទន់ ដូចជាស៊ុបដើម្បីចៀសវាងធ្វើឱ្យការរលាកកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។

ប្រើឱសថបៀមបំបាត់ឈឺក ដើម្បីឱ្យបំពង់កមានសំណើម និងបន្ថយការឈឺចាប់។

អ្នកអាចបៀមទឹកផ្លែឈើកក ឬការ៉េមប្រសិនបើភាពត្រជាក់ធ្វើឱ្យបន្ថយការឈឺចាប់ ឬនៅពេលដែលបំពង់ករបស់អ្នកហើមដោយសារតែការបង្ករោគ។

ចៀសវាងការស្រែក ការច្រៀង និងពេលខ្លះសូម្បីតែនិយាយ ដើម្បីធូរស្បើយពីសំឡេងស្អក។

ការស្អកកអាចធ្វើឱ្យអ្នកមានអារម្មណ៍មិនស្រួលខ្លាំង ឬពេលខ្លះការព្យាបាលនៅផ្ទះមិនអាចជួយបានឡើយ។ នៅពេលដែលបំពង់ករបស់អ្នកឈឺខ្លាំង អ្នកអាចសាកល្បងប្រើឱសថបំបាត់ការឈឺចាប់ដូចជា Panadol សម្រាប់ការឈឺបំពង់ក។ ឱសថ Panadol ផ្តល់នូវការធូរស្បើយយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាពបន្ថយការឈឺបំពង់ក viii។

Happy asian family in the garden blowing bubbles

វិធានការការពារសម្រាប់មូលហេតុផ្សេងទៀតនៃការឈឺបំពង់ករួមមានxii៖

មូលហេតុ	ការព្យាបាល
អាល្លែកហ្ស៊ី	ឱសថប្រឆាំងអាល្លែកហ៊្សីដែលអាចរកទិញបានដោយមិនបាច់មានវេជ្ជបញ្ជា (គ្រាប់ ឬស្ព្រៃយ៍បាញ់ក្នុងច្រមុះ)
ការជក់បារី	ការឈប់ជក់បារីមានអត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនចំពោះសុខភាព។ អ្នកអាចសាកល្បងទំពារស្ករកៅស៊ូ និងបន្ទះបិទដែលមានជាតិ nicotine ដើម្បីផ្តាច់បារី។
ភាពកខ្វក់ក្នុងខ្យល់ /សារធាតុគីមី	ពាក់ម៉ាស និងស្រោមដៃការពារ ដើម្បីចៀសវាងការដកដង្ហើមចូលជាតិពុល ឬឧស្ម័នដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់។
ខ្យល់អាកាសស្ងួត	ដាក់ឧបករណ៍ផ្តល់ជាតិសំណើម និង ឧស្សាហ៍ញ៉ាំទឹកឱ្យបានញឹកញាប់ពេញមួយថ្ងៃ។
របួស	ប្រសិនបើវាជាការដាច់រលាត់តិចតួច អ្នកអាចសម្លាប់មេរោគកន្លែងមានរបួសដោយ ខ្ពុលមាត់ជាមួយទឹកអំបិល។ ក្នុងករណីមានរបួស ឬគ្រោះថ្នាក់បុកប៉ះទង្គិចនៅបំពង់ក សូមទៅជួបគ្រូពេទ្យ។
ការច្រាល់ជាតិ អាស៊ីតពីក្រពះ	អាចរកទិញឱសថប្រឆាំងជាតិអាស៊ីតប្រភេទគ្រាប់ដោយគ្មានវេជ្ជបញ្ជា ឬចាំបាច់ត្រូវមានវេជ្ជបញ្ជាប្រសិនបើការច្រាល់ជាតិអាស៊ីតពីក្រពះមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ។

សូមអានការណែនាំជានិច្ច មុនពេលប្រើ

បើចង់បានឱសថមានគុណភាពល្អ សូមទិញឱសថ ដែលមានបិទលតាបត្របញ្ជាក់លេខបញ្ជិកា CAM R4 2712 IP-04 (Panadol 500), CAM R2 0011 IP-10 (Panadol Extra), CAM R2 0012 IP-10 (Panadol Cold&Flu) តាមឱសថស្ថាន ឱសថស្ថានរង ដែលមានច្បាប់ និងស្លាកសញ្ញា Logo របស់ក្រសួងសុខាភិបាល។ ការផ្សព្វផ្សាយនេះត្រូវបានអនុញ្ញាតដោយក្រសួងសុខាភិបាល រួចមកហើយ។

បើមានប្រតិកម្មរំខានរបស់ឱសថ សូមរាយការណ៍មកនាយកដ្ឋានឱសថ តាមរយៈលេខទូរស័ព្ទ 012 673 268/ 089 498 883 ឫអ៊ីម៉ែល pv.center@ezecome.com.kh ឫ website: https://www.ddfcambodia.com/ និងលេខទូរស័ព្ទរបស់ក្រុមហ៊ុន DKSH 067 555 752

ឯកសារយោង

i. Parmet S. Sore Throat. JAMA. 2004;291(13):1664. doi:10.1001/jama.291.13.1664 [ដែលទាញយកនៅថ្ងៃទី 13 វិច្ឆិកា 2020]
ii. Georgalas CC, Tolley NS, Narula PA. Tonsillitis. BMJ Clinical Evidence.2014;2014. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4106232/ [ដែលទាញយកនៅថ្ងៃទី 13 វិច្ឆិកា 2020]
iii. Worrall G. Acute sore throat. Canadian family physician Medecin de famille canadien. 2011;57(7):791-794. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3135445/ [ដែលទាញយកនៅថ្ងៃទី 13 វិច្ឆិកា 2020]
iv. Group A Strep. Published 2019. https://www.cdc.gov/groupastrep/diseases-hcp/strep-throat.html [ដែលទាញយកនៅថ្ងៃទី13 វិច្ឆិកា 2020]
v. CDC. Sore Throat. Centers for Disease Control and Prevention. Published August 30, 2019. https://www.cdc.gov/antibiotic-use/community/for-patients/common-illnesses/sore-throat.html [ដែលទាញយកនៅថ្ងៃទី 13 វិច្ឆិកា 2020]
vi. Paul IM, Beiler J, McMonagle A, Shaffer ML, Duda L, Berlin CM. ប្រសិទ្ធភាពរបស់ទឹកឃ្មុំ ឱសថdextromethorphan និងមិនមានការព្យាបាលលើការក្អកពេលយប់ និងគុណភាពនៃដំណេកសម្រាប់កុមារនិងឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេ។ ឯកសារវេជ្ជសាស្រ្តជំងឺកុមារនិងមនុស្សវ័យជំទង់។ 2007;161(12):1140-1146. doi:10.1001/archpedi.161.12.1140 [Accessed ដែលទាញយកនៅថ្ងៃទី 13 វិច្ឆិកា 2020]
vii. របៀបកាត់បន្ថយការសាយភាយភាពស៊ាំទៅនឹងឱសថអង់ទីប៊ីយ៉ូទិក ការិយាល័យសហគមអឺរ៉ុប អង្គការសុខភាពពិភពលោក។ https://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/antimicrobial-resistance/news/news/2012/11/antibiotic-resistance-a-growing-threat/how-to-reduce-the-spread-of-antibiotic-resistance [ដែលទាញយកនៅថ្ងៃទី 17 មីនា 21]
viii. Kenealy T. ការឈឺបំពង់ក. BMJ ភ័ស្តុតាងគ្លីនិក. 2014;2014. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3948435/ [ដែលទាញយកនៅថ្ងៃទី 13 វិច្ឆិកា 2020]
x. ការឈឺបំពង់កនិងការព្យាបាល។ www.nhsinform.scot. https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/ears-nose-and-throat/sore-throat
xii. គន្លឹះ 7 យ៉ាងដើម្បីជួយការពារអ្នកពីការឈឺបំពង់ក។ សុខភាពត្រចៀកច្រមុះបំពង់ក។ ដែលទាញយកនៅថ្ងៃទី 10 ធ្នូ 2020. https://www.enthealth.org/be_ent_smart/seven-tips-to-help-you-prevent-a-sore-throat/